Toplum Çalışmaları Enstitüsü, 2 Nisan 2025 tarihinde Türkiye genelinde gerçekleşen tüketim boykotuna ilişkin çarpıcı bir rapor yayınladı. Rapor, boykotun tüketim üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde inceliyor. Peki, boykot gerçekten işe yaradı mı? İşte raporun dikkat çekici bulguları ve detaylar.

Boykotun AVM'lere Etkisi: Yoğunluk Verileri Ne Söylüyor?

Enstitü, boykotun etkilerini analiz etmek için Google Maps haritalarından elde edilen yoğunluk verilerini kullandı. Ayrıca, boykotun ertesi günü esnaf ve işletme çalışanlarıyla yüz yüze görüşmeler yapıldı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası istatistikleri incelendi. AVM'lerdeki durum ise dikkat çekiciydi.

• AKP seçmeninin yoğun olduğu AVM'lerde: Boykotun ertesi günü hafif bir yoğunluk artışı gözlemlendi. Örneğin, İstanbul'un Güngören, Başakşehir ve Esenyurt ilçelerindeki AVM'lerde yaklaşık %3'lük bir artış yaşandı.
• CHP seçmeninin yoğun olduğu AVM'lerde: Şişli, Beşiktaş ve Sarıyer gibi ilçelerdeki AVM'lerde ise %28'lere varan bir artış kaydedildi. Şişli'deki AVM'de %28.66, Sarıyer'deki AVM'de %14.55 ve Beşiktaş'taki AVM'de %13.77'lik bir değişim gözlendi.

Esnaf Ne Diyor? Satışlar Düştü Mü?

Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nün raporunun ikinci bölümünde, Ankara'da esnaf ve işletme çalışanlarıyla yapılan 384 yüz yüze görüşmenin sonuçlarına yer verildi. İşletme sahiplerine boykotun etkileri sorulduğunda:

• 1-5 arası çalışanı olan işletmelerin: %47,5'i satışların düştüğünü belirtti.
• 11 ve üzeri çalışanı olan işletmelerde ise: Bu oran %56'ya yükseldi.

Merkez Bankası Verileri Ne Anlatıyor?

Enstitü, Merkez Bankası'nın sunduğu ödeme sistemleri istatistiklerini de inceledi. Maaş ödemeleri dışarıda bırakılarak yapılan analizlerde, bayram öncesi ve sırasındaki maaş ödemelerinin tüketimi artırıcı etkisine rağmen, 2 Nisan boykotunun tüketimde dikkate değer bir düşüşe neden olduğu sonucuna varıldı. Ancak, raporda şu önemli uyarıya yer verildi:

"Dolayısıyla, 2 Nisan tarihinde gerçekleşen boykotun ekonomik etkilerini anlamak ve ölçmek için bu bölümde detaylandırılan yapısal ve dönemsel faktörlerin dikkate alınması gerekmektedir."

Toplum Çalışmaları Enstitüsü, 2025 senesinde çalışan ödemeleri hariç tutulduğunda tüketim talebinde bayram öncesine göre %26'lık bir düşüş saptandığını belirtti.

Sonuç olarak, Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nün raporu, 2 Nisan tüketim boykotunun belirli bir ölçüde etkili olduğunu gösteriyor. AVM yoğunluklarındaki değişimler ve esnaf görüşleri, boykotun tüketim alışkanlıkları üzerinde bir fark yarattığını ortaya koyuyor. Ancak, uzmanlar, maaş ödemeleri ve bayram gibi dönemsel faktörlerin de göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguluyor. Boykotun uzun vadeli etkileri ise ilerleyen dönemlerde yapılacak araştırmalarla daha net anlaşılabilecek.